D’Lëtzebuerger Sprooch bleift e brisante Sujet. Am Kontext vun engem Interview vum Kommissar fir d’Lëtzebuerger Sprooch op RTL hunn de Fred Keup, de Jeff Engelen an d’Alexandra Schoos e puer Froen un d’Regierung:
Fro:
Den 8. Abrëll 2024 war den Här Pierre Reding, Kommissär fir d’Lëtzebuerger Sprooch, “Invité vun der Redaktioun” op RTL. An deem Interview goufen him duerchaus kritesch Froe gestallt, wat d’Beméiunge vun der Regierung am Hibléck op d’Fërderung vun der Lëtzebuerger Sprooch ugeet. Obschonns den Här Kommissär betount huet, datt et wichteg wier, eis Sprooch um Liewen ze halen an datt dat eng gesamtgesellschaftlech Aufgab wier, huet hien eng Rei vu Bemierkunge getätegt, déi aus dem Mond vun engem Kommissär fir d’Lëtzebuerger Sprooch ongewéinlech a besuergniserregend sinn. Sou huet hie beispillsweis gesot: „Ech hunn e Problem mat dem Wuert ‘Mammesprooch’. Dat ass e Begrëff, deen hautdesdaags net méi an der Literatur oder an der Fuerschung benotzt gëtt.“ Eng weider Ausso vum Här Kommissär war: „Wann e Mann aus Eritrea op Lëtzebuerg kënnt an e freet mech, wat fir eng Sprooch hie soll als Éischt léieren, da soen ech als Kommissär fir d’Lëtzebuergescht, e soll fir d’éischt Franséisch léieren (…) wéinst alle praktesche Saachen, wéinst de Formulairen, déi op Franséisch sinn, dat mécht him d’Iwwerliewen hei zu Lëtzebuerg méi einfach.“
An deem Zesummenhang hu mir follgend Froen un d’Regierung:
- Iwwer de Begrëff “Mammesprooch” huet d’Zwetelina Ortega 2021 op “derStandard.de” geschriwwen: “(…) weil dieser Begriff dazu verleitet, ihn missverständlich zu interpretieren, ersetzt ihn die Sprachwissenschaft heute mehr und mehr durch den Begriff Erstsprache. Aber so ganz falsch ist der Begriff nicht, denn die Sprache der Mutter ist die Sprache, die das Kind am intensivsten hört. Ungefähr ab der 23. Schwangerschaftswoche kann das ungeborene Kind hören, besonders die Stimme der Mutter, die über Schallwellen in den ganzen Körper übertragen werden. Gedämpft hört das Kind natürlich auch, was in seiner Umgebung gesprochen wird. Ab diesem Moment beginnt sich Sprache zu entwickeln. Es darf also nicht verwundern, wenn bereits Neugeborene zwischen bekannter und unbekannter Sprache unterschieden können.“ Deelt d’Regierung d’Ausso vum Här Kommissär fir d’Lëtzebuerger Sprooch, datt de Begrëff „Mammesprooch“ onwëssenschaftlech bzw. obsolet ass?
- Wéi steet d’Regierung zur Ausso vum Här Kommissär, datt et fir en Auslänner, deen op Lëtzebuerg kënnt, sënnvoll wier, fir d’éischt Franséisch ze léieren, an net Lëtzebuergesch? Ass de Saz „Dat mécht him d’Iwwerliewen hei zu Lëtzebuerg méi einfach“ net d’Ageständnes, datt d’Lëtzebuerger Sprooch hei am Land eng ëmmer méi marginal Roll spillt?
- Am mentionéierten Interview bedauert den Här Kommissär: „Et wier flott, wann och d’Eisebunnsstatiounen [wéi d’Tramsstatiounen an der Stad] an Zukunft ënnen drënner de Lëtzebuerger Numm hätten…“ Denkt d’Regierung drun, fir dëse Wonsch vum Här Kommissär an nächster Zukunft ze realiséieren? Wann net, läit dat dorun, datt déi national Eisebunnsgesellschaft sech dogéint wiert?
- Am gläiche Saz géif den Här Kommissär et gutt fannen (an hie spillt domat ouni Zweiwel op Verwaltungs- a Regierungssitten un), „wa vill Sitten op Lëtzebuergesch wären am Internet“. Déi uschléissend Fro vun der RTL-Journalistin géife mir gär opgräifen an un d’Regierung riichten: „Sitten upassen, dat ass näischt Komplizéiertes. Firwat ass dat nach ëmmer net geschitt?“
- Den Här Kommissär weist drop hin, datt et besonnesch am Fleegesecteur wichteg wier, wann d’Leit, déi an deem Secteur schaffen, Lëtzebuergesch géife schwätzen a verstoen. Wéi steet d‘Regierung zur Iwwerleeung, (a) datt Kandidaten, déi an dësem Beruffssecteur schaffe wëllen an nach keng Kenntnesser am Lëtzebuergeschen hunn, gratis Coursen offréiert kréie sollen, fir op d’mannst den Niveau A1 ze hunn, ier si däerfen ufänke mat Schaffen; (b) datt si fir dës Coursë schonn eng Pai kréie sollen, déi op de Sproochecongé ugerechent gëtt; (c) datt en Aarbechtskontrakt am Gesondheets- a Fleegesecteur muss kënnen annuléiert ginn, wann de Salarié guer kee Lëtzebuergesch versteet; (d) an datt am Aarbechtskontrakt och Delaie festgesat musse ginn, bis wéini een e bestëmmte Sproochenniveau muss erreecht hunn?
- D’Regierung hat 2017 an hirem „40-Punkte-Programm fir d’Lëtzebuerger Sprooch“ ugekënnegt, en nationalen Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch a Kultur ze organiséieren. Dat ass awer bis elo net geschitt. Wäert d’Regierung derfir suergen, datt esou en Dag an Zukunft all Joer am Land stattfënnt?